شاید برای شما هم پیش اومده باشه که یک گیاهی رو بکارید اما هیچ نتیجه ای ازش نگیرید. احتمالا با خودتون گفتید که مراحلش رو اشتباه انجام دادین یا طبق حرفای خرافاتی، دستتون برای کاشتن گل خوب نبوده. اما واقعیت اینه که احتمالا خاکی که استفاده کردید مناسب نبوده و به همین دلیل گیاهتون رشد نکرده. اگر به مغازه فروش محصولات باغبانی برید، انواع و اقسام خاک گلدون رو میبینید که شاید سردرگمتون کنه. بعضی از خاک ها مناسب اضافه کردن به خاک موجود توی گلدون هستند. اما برای رشد یک گیاه به چه خاکی نیاز داریم؟ توی این مقاله درباره خاک و مصارفش و خاک مناسب برای رشد گیاهان صحبت میکنیم.
برای رشد گیاهان چهار مورد ضروریه: مقدار مناسب نور خورشید، در دسترس بودن آب، مواد مغذی کافی و اکسیژن. بدون این چهار مورد گیاهان به سختی رشد میکنند و در بعضی موارد می میرند. از بین این چهار فاکتور رشد، خاک روی سه مورد تأثیر میزاره. آب، مواد مغذی و اکسیژن. خاک مکانیه که گیاهان تمام طول روز رو در اون زندگی می کنند. بنابراین باید تمام مواد مورد نیازشون رو از خاک دریافت کنند. خاک ها مخلوط های پیچیده ای از مواد معدنی، آب ، هوا ،مواد آلی و موجودات بی شماری هستند. خاک در واقع بقایای موجود در حال فرسایش موجودات زندست.
خاک سطح زمین را می پوشاند و یک اکوسیستم ارزشمنده و بخاطر ساختارش در صنایع مختلف کاربرد داره که در ادامه به چند مورد اشاره میکنیم.
کشاورزی
خاک دارای مواد مغذی حیاتی برای گیاهانه. در نتیجه در کشاورزی برای تغذیه گیاهان استفاده میشه. ریشه های گیاه مواد مغذی خودش رو برای رشد از خاک دریافت میکنه. بر اساس مطالعات دپارتمان کشاورزی کارولینای شمالی 13 ماده مغذی ضروری گیاه از خاک تامین میشه.
ساختمان
خاک قسمت مهمی از روند ساخت و ساز به حساب میاد. فشردگی خاک باعث افزایش تراکم خاک میشه که از این خاصیت خاک به عنوان بخشی از روند ساخت و ساز استفاده میکنند. خاک میزان تحمل بار رو افزایش و باعث استحکام بیشتر ساختمون میشود.
سفالگری
از خاک رس در ساخت سرامیک یا سفال استفاده میکنند. برای ایجاد سرامیک میتوان از ترکیب آب و خاک رس استفاده کرد. با گل رس می توان هر نوع سرامیک مانند گلدان، کاسه، فنجان یا مجسمه رو ایجاد کرد.
دارو
از خاک معمولاً در آنتی بیوتیک ها استفاده می شود. میکروب های موجود در خاک برای باکتری ها مضر هستند، به همین دلیل از خاک در تولید دارو استفاده میشه. داروهای ایجاد شده توسط خاک شامل پمادهای پوستی، داروهای سل و داروهای ضد تومور هستند.
محصولات زیبایی
برخی از محصولات زیبایی با خاک ساخته میشن. محصولات آرایشی که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرد شامل رژگونه و کرم های زیرساز است. از خاک رس می توان در ماسک صورت و خمیر دندان نیز استفاده کرد.
خاک گلدان باید بتونه به خوبی آب رو با حفظ رطوبت تخلیه کنه
یکی از مهمترین کارهایی که خاک گلدان باید انجام بده تأمین دسترسی ریشه ها به هوا با تخلیه آب از اونهاست. در زمین، خاک معمولاً به اندازه کافی عمیق است که اجازه می دهد آب اضافی تخلیه بشه. اما در گلدان ها با وجود سوراخ های پایین گلدان یا همان زهکش، آب معمولا در قسمت پایینی جمع میشه. هر چقدر مناقذ موجود در خاک کوچکتر باشه، آب بیشتری در قسمت های بالایی باقی میمونه. و اگر منافذ داخل خاک بزرگ باشه، آب به راحتی وارد میشه و از پایین گلدان خارج میشه. در این صورت تمام منافذ پر از هوا میشن.
ذکر این نکته مهمه که گزینه های خاک گلدان تقریباً بیشمار هستند. با این حال باید به خاطر داشته باشید که همه گزینه ها نیاز گیاهان شما رو فراهم نمی کنند. شما باید تفاوت ها و ویژگی های دو دسته اصلی خاک گلدان رو بدانید: ارگانیک و غیرارگانیک. بیشتر افراد معمولاً استفاده از خاک ارگانیک رو برای گیاهان خودشون ترجیح می دهند. در بیشتر موارد این به این دلیله که خاک طبیعی حاوی سموم دفع آفات و مواد شیمیایی مهندسی ژنتیکی نیست. همانطور که از اسمش پیداست، خاک های ارگانیک از خاک معمولی سودمندترند. این مخلوط از خاک، مواد طبیعی مورد نیاز گیاهان شما رو برای شکوفایی تأمین می کنند.
بسته به گیاهی که می خواهید رشد بدید خاک گلدانی که باید استفاده کنید متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، کاشت گیاهان ساکولنت و کاکتوس ها نسبت به ارکیده به خاک گلدان متفاوتی احتیاج دارند زیرا به مواد مغذی مختلفی برای رشد نیاز دارند.
بهترین خاک برای گیاهان
به ترکیب ایده آل خاک برای رشد گیاه ، خاک لوم گفته میشه. خاک لوم ترکیبی طبیعی از سه جز اصلی رس (Caly) ، شن (Sand) و سیلت (Silt) است. در حقیقت واژه لوم (Loam)، نوعی بافت خاک است که حد واسط بین بافت شنی و رسی میباشد. همچنین در برخی منابع، خاکی که از طغیان آب در کنار رودخانه ها باقی میماند را نیز خاک لوم میگویند که از نظر مواد غذایی بسیار غنی بوده و جزو بهترین خاکهای کشاورزی جهت کشت اغلب گیاهان به شمار میرود. این اصطلاح معمولا در ایران رایج نیست و به جای آن از "خاک گدان" استفاده میکنند. خاک لوم مخلوطی از شن، خاک رس و گل و لای است. به طور تقریبی 40٪ شن ، 40٪ خاک سیلت و 20٪ خاک رس. خاک لوم خاک ایده آلی برای باغبانی و کشاورزی است. بافت آن متخلخل است به طوری که آب با سرعت مناسب (نه خیلی سریع و نه خیلی کند) در آن حرکت میکند تا گیاهان به راحتی بتونند به آب دسترسی داشته باشند.
از خصوصیات منحصر به فرد خاک لوم در کشاورزی یا باغبانی
• مواد مغذی را به خوبی در خود حفظ می کند
• هم زمان به آب و هوا اجازه حرکت آزاد در داخل خاک را می دهد
• ذرات آن دارای اندازه های متوسطی می باشند (حد وسط ما بین ذرات رس و شن)
• دارای فضای کافی برای تهویه و آب مورد نیاز گیاهان
• دارای حاصلخیزی بالا است
• مقادیر مورد نیاز عناصر غذایی را در اختیار گیاهان قرار میدهد .
چند ماده طبیعی برای تقویت خاک گلدان و باغچه
پوسته تخم مرغ
تفاله چای و قهوه به دلیل وجود نیتروژن
قرص آسپرین
پوست موز
صدف